Nurogęś, tracz nurogęś (Mergus merganser) – gatunek dużego ptaka wodnego z rodziny kaczkowatych (Anatidae), zamieszkujący Eurazję i Amerykę Północną. Nie jest zagrożony.
Zamieszkuje chłodne strefy Eurazji i Ameryki Północnej. Gnieździ się od Atlantyku poprzez Półwysep Skandynawski, północne Niemcy, Polskę i dalej na wschód przez Syberię aż po Ocean Spokojny. Zasięg sięga też północnych i zachodnich części Ameryki Północnej. W czasie wędrówek i koczowania jednak można go spotkać bardziej na południe.
W Polsce bardzo nieliczny ptak lęgowy, głównie na północy i zachodzie kraju; liczniej zimuje. Poza okresem lęgowym widywany jest nad wybrzeżem Bałtyku, dość liczny nad Pilicą. Coraz liczniej widuje się go również na południu. Pod koniec XX wieku całkowitą liczebność szacowano na 900–1000 par lęgowych, w latach 2013–2018 już na 1500–2500 par lęgowych. Liczebność populacji zimującej w latach 2013–2018 szacowano na 21 900 – 46 300 osobników.
Czyste, bieżące lub stojące wody w lasach lub górach – okolice wielkich i rybnych jezior oraz rzek o zadrzewionych brzegach. Preferuje lasy liściaste i mieszane, ale korzysta też z kęp i samotnych drzew. Poza okresem lęgowym przebywa nad wszelkimi płytkimi zbiornikami.
Drobne ryby słodkowodne i morskie oraz inne drobne zwierzęta wodne pełniące rolę tylko uzupełniającą jak mięczaki, skorupiaki, owady i ich larwy, które łowi nurkując.
Na dziobach nurogęsi znajdują się poprzeczne rogowe ząbki, które wraz z jego zagięciem na końcu powodują, że mogą łatwo chwytać śliskie i zwinne ryby. Najpierw zanurza głowę i wypatruje małych ryb do 10 cm długości (może nawet łapać ćwierćmetrowe), wybierając te najliczniejsze. Przewaga rybiej diety jest nietypowa w porównaniu z innymi gatunkami kaczek. Nurogęś poluje pojedynczo lub grupowo. Podczas nurkowania może osiągnąć 4 metry głębokości i być pod wodą około minutę. Przez to, że posługuje się wzrokiem przy żerowaniu, nie wybiera mętnych jezior. Jesienią duże stada (do kilku tysięcy) polują zespołowo na jeziorach. Spotkać je można też w stadach z innymi kaczkami.
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody nurogęś nieprzerwanie od 1988 roku jest zaliczana do kategorii LC (najmniejszej troski). Liczebność światowej populacji, według szacunków organizacji Wetlands International z 2015 roku, mieści się w przedziale 1,7–2,4 miliona osobników. Globalny trend liczebności nie jest znany; w 2015 roku organizacja BirdLife International uznawała trend liczebności populacji europejskiej za stabilny.
W Polsce nurogęś objęta jest ścisłą ochroną gatunkową, wymaga ochrony czynnej. Na Czerwonej liście ptaków Polski została sklasyfikowana jako gatunek najmniejszej troski (LC).