Lelieloper

Lelieloper

Lotusvogel, Grootlangtoon, Afrikaanse jacana

Koninkrijk
Fylum
Klasse
Familie
SOORTEN
Actophilornis africanus
Grootte van de populatie
1,000,000
Gewicht
167-290
5.9-10.2
goz
g oz 
Lengte
23-31
9.1-12.2
cminch
cm inch 

De lelieloper, ook wel lotusvogel, grootlangtoon (Afrikaanse naam) of Afrikaanse jacana (Actophilornis africanus), is een watervogel die herkenbaar is aan zijn lange poten en tenen die hem in staat stellen op drijvende waterplanten te lopen in de ondiepe meren waar de soort bij voorkeur leeft. De lelieloper broedt in grote delen van Afrika ten zuiden van de Sahara.

Uiterlijk

Lelielopers zijn goed herkenbare vogels, onmiskenbaar door de kastanjebruine romp, witte hals en kop, en blauwe snavel en bles. Het zijn slanke vogels, ongeveer dertig centimeter lang; de vrouwtjes zijn iets groter dan de mannetjes. Bij volwassen vogels zijn de romp en vleugels glanzend kanstanjebruin. De vleugelpunten zijn zwart. Op de borst gaat de kastanjekleur van de romp via goudgeel over in de witte hals en kop. Met het wit contrasteert een zwarte streep die vanaf de basis van de snavel door het oog loopt en overgaat in de zwarte kap. Vanaf de kap loopt het zwart door over de achterkant van de nek tot bovenaan de rug waar het breder uitloopt. De lichtblauwe snavel loopt op het voorhoofd door in een snavelschild, dat doet denken aan de bles van een meerkoet. Het snavelschild bedekt grotendeels of helemaal de witte wenkbrauwstreep, die daardoor bij volwassen vogels vrijwel onzichtbaar blijft. De poten en de zeer lange tenen zijn blauwgrijs.

Laat meer zien

Onvolwassen vogels, in het eerste verenkleed na het donskuikenstadium, zijn eerder groenbruin dan kastanjekleurig en hebben een bijna witte onderzijde met een bruine vlek ter hoogte van de dijen. De oogstreep, kap en nek zijn bruinzwart tot zwart in plaats van diepzwart en de grens met de witte delen is minder scherp. Tussen de zwarte kap en de zwarte oogstreep is bij onvolwassen vogels de witte wenkbrauwstreep goed zichtbaar.

Laat minder zien

Verdeling

Geografie

De lelieloper komt voor in de meeste Afrikaanse landen ten zuiden van de Sahara. De vogels zijn gebonden aan water en drasland, overstromingsvlakten die rijk zijn aan planten met bladeren die het wateroppervlak bedekken, langs traag stromende rivieren. Vogels die uitzwermen kunnen aangetroffen worden in rivierdelta's, lagunes, kunstmatige meren en plassen bij waterzuiveringsinstallaties en siervijvers (soms midden in een uitgestrekt droog gebied). Broedvogels zijn vaak standvogels, maar er zijn vogels die grote afstanden afleggen. Het is echter geen trekvogel met een duidelijk seizoenritme. Uit ringonderzoek blijkt dat verplaatsingen tot 300 km van het broedgebied mogelijk zijn.

Laat meer zien

De lelieloper heeft een groot verspreidingsgebied. De grootte van de populatie wordt geschat op 1 miljoen individuen en is aanleiding te veronderstellen dat de soort in aantal stabiel blijft. Om deze redenen staat de lelieloper als niet bedreigd op de Rode Lijst van de IUCN.

Laat minder zien
Lelieloper leefomgevingskaart

Klimaatzones

Lelieloper leefomgevingskaart

Gewoonten en leefwijze

Seizoensgebonden gedrag
De roep van een vogel

Dieet en voeding

Lelielopers eten insecten en andere ongewervelden die ze tussen de op het wateroppervlak drijvende begroeiing oppikken.

Paringsgewoonten

PARINGSGEDRAG

De vrouwtjes zijn polyandrisch, wat betekent dat een vrouwtje meerdere mannetjes heeft en, bij deze soort, ook meerdere nesten. Ze leggen vier eieren met zwarte markeringen in een drijvend nest. De mannetjes zorgen voor het uitbroeden ervan en voor de verzorging van de jongen.

Populatie

Referenties

1. Lelieloper artikel op Wikipedia - https://nl.wikipedia.org/wiki/Lelieloper
2. Lelieloper op de IUCN Rode Lijst-site - https://www.iucnredlist.org/species/22693528/93410506
3. Xeno-canto vogelgeluid - https://xeno-canto.org/651037

Meer fascinerende dieren om over te leren