Amerikaanse zwaardschede
Koninkrijk
Fylum
Klasse
Volgorde
Familie
Soort
SOORTEN
Ensis leei

De Amerikaanse zwaardschede (Ensis leei; synoniemen: Ensis americanus (Gould, 1870) en Ensis directus (Conrad, 1844) sensu Abbott, 1954) is een in zee levend tweekleppig weekdier.

Uiterlijk

De Amerikaanse zwaardschede heeft een dunne, zeer langwerpige en iets gebogen schelp. De onderrand loopt niet geheel parallel aan de bovenrand: de grootste hoogte ligt vrijwel in het midden. Voor- en achterzijde zijn hoekig afgerond en ongeveer even hoog. De umbo is geheel aan de voorzijde geplaatst.Er is geen sculptuur en het oppervlak van de schelp is glad met alleen groeilijnen.De soort heeft een heterodont slot met kleine tanden. De linkerklep heeft twee cardinale en twee laterale tanden, terwijl de rechterklep er van beide één heeft.

Laat meer zien

  • Lengte: tot 160 mm
  • hoogte: tot 30 mm.

Kan in Amerika ongeveer 25 cm lang worden. Deze grootte wordt in Europa niet bereikt.

Op een witachtige ondergrond zijn volgens de groeilijnen bruinpaarse strepen aanwezig. Het periostracum is olijfbruin en glanst sterk.

Laat minder zien

Verdeling

Geografie

In Nederland en België vaak massaal op het Noordzeestrand aangespoeld te vinden, meestal als doublet. De soort is waarschijnlijk in 1978 in de Duitse Bocht geïntroduceerd met ballastwater van een schip uit Amerika. In de vroege jaren 80 werd de soort voor het eerst in de Nederlandse Waddenzee aangetroffen. Inmiddels (2013) is de soort de meest voorkomende recente tweekleppige op het Nederlandse Noordzeestrand.

Laat meer zien

De soort leeft van oorsprong aan de Amerikaanse oostkust van Labrador tot aan South Carolina, mogelijk ook in Florida. In Europa (stand 2004) van de westkust van Zweden tot aan Cap de la Hague in Normandië.

Laat minder zien

Bioom

Gewoonten en leefwijze

De Amerikaanse zwaardschede behoort tot de infauna en leeft van het intergetijdengebied tot in het bovenste deel van de subgetijdenzone.De soort heeft een voorkeur voor slik en fijn zand met een gering deel aan silt en leeft tot enkele decimeters diep ingegraven.

Laat meer zien

De dieren leven vaak in hoge dichtheden bij elkaar.

Net als andere zwaardscheden heeft het dier een zeer krachtige voet, waarmee het zich razendsnel diep kan ingraven. De voet wordt uit de schelp gestulpt (waarbij hij langer dan de schelp zelf kan worden), dringt de bodem in en zwelt vervolgens aan het uiteinde op, waardoor de voet zich in de bodem verankert. Vervolgens trekt de voet zich samen waardoor de schelp de bodem in getrokken wordt, waarna de beweging zich herhaalt.

Als de plaats waar zij leven onder water staat, verplaatsen de dieren zich door het sediment naar boven tot zij zich heel dicht onder de zeebodem bevinden. Alleen de sifonen, die dienen voor de circulatie van zeewater waaruit het dier vervolgens zijn voedsel kan filteren, steken dan boven de zeebodem uit. De dieren kunnen ook (actief of passief door stroom of golfwerking) uit de bodem komen. Zij kunnen zich snel door het water verplaatsen: het zijn zeer goede zwemmers. Daarbij wordt water met hoge snelheid de schelp uit geperst waardoor het dier door het water schiet. Door dit verschillende malen te herhalen kunnen zij zich snel verplaatsen. Bij droogvallen kunnen de dieren zich op de hierboven beschreven manier diep de zeebodem ingraven.

De dieren kunnen ongeveer vijf jaar oud worden. Onderzoek uit 2006 en 2007 laat zien dat de Amerikaanse zwaardschede mede dient als voedsel voor o.a. zwarte zee-eenden en eidereenden.

Laat minder zien

Dieet en voeding

De Amerikaanse zwaardschede is een filteraar en leeft van plankton en ander in het water zwevend voedsel, vooral algen.

Populatie

Referenties

1. Amerikaanse zwaardschede artikel op Wikipedia - https://nl.wikipedia.org/wiki/Amerikaanse_zwaardschede

Meer fascinerende dieren om over te leren