De okapi (Okapia johnstoni) is een zoogdier uit de familie Giraffidae en de nauwste nog levende verwant van de giraffe. Het dier komt in het wild enkel voor in de regenwouden in het noordoosten van Congo-Kinshasa. De okapi kreeg pas in 1901 een formele wetenschappelijke naam van Philip Lutley Sclater en is vernoemd naar de ontdekker, de Britse koloniale ambtenaar, plantkundige, ontdekkingsreiziger en taalkundige sir Henry Hamilton Johnston (1858-1927).
De okapi wordt ook wel de bosgiraf genoemd, omdat deze soort in de wouden van het Kongobekken leeft. In 1919 was de eerste okapi in een dierentuin te bezichtigen, in de dierentuin van Antwerpen. Dit dier stierf echter al na zeven weken gevangenschap. Een volgende okapi, in de dierentuin opgenomen in 1928, bleef langer in leven. De zoo liet daarna nog meer okapi's verschepen uit Congo. De Antwerpse zoo is nog altijd voortrekker van een okapi-fokprogramma.
Da
DagdierenPl
Plantenetende dierenEen herbivoor, fytofaag of planteneter is een organisme dat zich uitsluitend met plantaardig voedsel voedt. Dit in tegenstelling tot carnivoren, di...
Fo
FolivoorEen folivoor is een dier dat zich vrijwel uitsluitend met bladeren voedt. Folivoren zijn specialisten binnen de groep herbivoren. Folivore dieren v...
Te
TerrestrischePr
Precociale dierenCu
Cursoriale dierenNo
NomadischLe
LevendbarendViviparie of vivipariteit betekent letterlijk levendbarendheid: het verschijnsel dat de juvenielen van een levend wezen direct uit het moederorgani...
Di
Dieren met een lange nekTe
TerritoriaalEen territorium of revier is bij dieren een tegen soortgenoten verdedigd leefgebied, hetzij door een individu, hetzij door een sociale groep. Het i...
Po
PolygynieSo
Solitaire dierenDo
Dominantie hiërarchieGe
Geen migrantO
begint metRa
Rare dierenDe lichaamsbouw van de okapi is vergelijkbaar met die van de giraffe, met een lange tong, kleine hoorntjes en grote oren. De okapi is echter kleiner, met een ook in verhouding veel kortere en dikke nek.
De okapi heeft een kastanjebruine tot chocoladebruine vacht, met zwarte en witte strepen en vlekken op de poten en een witte strepentekening op de achterzijde. Deze tekening is voor elk dier uniek, vergelijkbaar met een vingerafdruk. Het gebied rond de mond is zwart, met een witte kaaklijn en wangen en een bruinig voorhoofd.
Met de lange blauwe tong kan de okapi bladeren en knoppen van takken halen. De tong is zo lang, dat de okapi zijn eigen oren kan schoonlikken. Het mannetje heeft korte, met huid bedekte hoorntjes. Mannetjes worden niet zo groot als vrouwtjes, en zijn vaak donkerder gekleurd.
De okapi wordt 190 tot 215 centimeter lang, waarvan de staart 30 tot 42 centimeter lang wordt, en 150 tot 180 centimeter hoog. Volwassen okapi's wegen tussen de 210 en de 250 kilogram. Vrouwtjes zijn over het algemeen 25 tot 50 kilogram zwaarder dan mannetjes.
De okapi komt oorspronkelijk voor in de noordoostelijke Congolese laaglandbossen in Centraal-Afrika. Ook langs Oeganda is hij al een paar keer gespot. Hij is voornamelijk te vinden in regenwouden met een dichte ondergroei langs zijrivieren van de Kongo in de Congolese provincie Ituri. Meestal houdt het dier zich op in valleien langs de rivieren, boven 500 meter hoogte. In 2006, bijna vijftig jaar na de laatste observatie in het wild, werd de soort herontdekt in het Nationaal Park Virunga in het oosten van Congo-Kinshasa.
De okapi leeft voornamelijk van bladeren, twijgen en knoppen, maar ook varens, vruchten en paddenstoelen.
Okapi's leven solitair, mannetjes zijn territoriaal tegenover andere mannetjes. Ze vechten door met hun nekken tegen elkaar te slaan. Een vrouwtje is meestal een maand lang in oestrus. Als een vrouwtje in oestrus is, wordt ze vergezeld door een mannetje. Dit is de enige periode in het volwassen leven van okapi's dat ze niet alleen zijn.
Na een draagtijd van 425 tot 491 dagen wordt één kalf geboren, dat de eerste maanden verborgen blijft in het struikgewas en alleen door de moeder wordt bezocht bij het zogen. Het jong defeceert voor het eerst tussen vier en acht weken. Dit voorkomt dat predatoren door de geur gelokt worden. De zoogtijd duurt zes maanden. Het vrouwtje werpt tussen augustus en oktober.
Na twee maanden zijn okapikalveren drie keer groter dan bij de geboorte. Ze groeien tot ze circa drie jaar oud zijn. Vrouwtjes zijn na 1,5 tot 3 jaar geslachtsrijp. De hoorntjes ontwikkelen zich bij mannetjes na één tot vijf jaar. Okapi's worden 15 tot 20 jaar oud.
