Słoń afrykański (Loxodonta africana) – gatunek ssaka z rodziny słoniowatych (Elephantidae), największe współcześnie żyjące zwierzę lądowe. Wcześniej uznawany za jeden gatunek wraz ze słoniem leśnym (Loxodonta cyclotis). Zwierzę stadne, zamieszkuje afrykańską sawannę, lasy i stepy. W starożytności wykorzystywane jako zwierzęta bojowe.
Dz
DzienneRo
RoślinożerneFitofag, roślinożerca – organizm roślinożerny, odżywiający się roślinami lub częściami roślin. W ekosystemie roślinożercy stanowią pi...
Lu
LudożerneFoliofag - fitofag wyspecjalizowany w zjadaniu liści. Ponieważ liście zawierają dużo ciężkostrawnej celulozy, a także stanowią relatywnie ...
Ow
OwocożerneRo
Roślinożercy (Liście)Lą
LądoweZw
Zwierzęta przeglądająceZw
Zwierzęta pasące sięWypas – wyprowadzanie i pilnowanie grupy zwierząt na pastwiskach, co jest ściśle związane z gospodarką pasterską. W Beskidach wypasano najcze...
No
NomadyczneŻy
ŻyworodneŻyworodność, żyworództwo, wiwiparia – rodzaj reprodukcji polegający na tym, że komórki jajowe zapładniane są w obrębie dróg rodnych sami...
Po
PoligamiaSp
SpołeczneSt
StadneStado – grupa osobników tego samego, rzadziej różnych gatunków zwierząt, żyjąca na określonym terytorium, związana mniej lub bardziej zaaw...
Zw
Zwierzęta z hierarchią dominacjiHierarchia społeczna, hierarchia dominacyjna – społeczna przewaga pojedynczych osobników nad innymi, oparta na dominacji socjalna struktura grupy ...
Ni
Nie migrująceA
zacznij od...Zw
Zwierzęta długowieczneIn
Inteligentne zwierzętaGi
Gigantyczne zwierzętaDługość ciała (włącznie z trąbą i bez ogona) 600–750 cm, długość ogona 100–150 cm, wysokość w kłębie samic 260 cm (maksymalnie 300 cm), samców 320 cm (maksymalnie 400 cm); masa ciała samic 2800 kg (maksymalnie 4600 kg), samców 6000 kg (maksymalnie 10000 kg). Uszy sięgają do 1,5 m długości. Wykorzystywane są do termoregulacji (chłodzenia). Trąba służy do oddychania, wąchania, picia i „kąpieli”, jak również do zbierania pożywienia i zrywania gałęzi z wyższych partii drzew. Jest zakończona dwoma palczastymi wyrostkami. Zęby tworzą cztery łuki trzonowców, po jednym z każdej strony szczęki. Mają długości 30 cm i każdy z nich składa się ze zrośniętych 4 zębów. Wraz ze ścieraniem się przednich zębów wyrastają od tyłu kolejno następne, które zastąpią zużyte. Mogą odrastać w całości nawet 6 razy. Tzw. ciosy to przedłużone siekacze, rosną w ciągu całego życia zwierzęcia. Spodnia strona stóp jest miękka i delikatna, dzięki czemu zwierzę mimo olbrzymiej masy może poruszać się bezszelestnie. Skóra jest pomarszczona, pokryta szczątkowym owłosieniem. U młodych słoni pokryta jest rzadkimi grubymi włosami. Słoń afrykański jest większy od słonia indyjskiego (azjatyckiego).
Słoń afrykański w Afryce Subsaharyjskiej, głównie we wschodniej i południowej Afryce, od północnego Kamerunu i południowego Czadu do Sudanu Południowego, Etiopii i Erytrei, a następnie na południe do Angoli, Zambii, Malawi, Mozambiku, Zimbabwe, Namibii, Botswany, Eswatini i Południowej Afryki; rozproszone populacje występują również w zachodniej Afryce od Senegalu po Nigerię, ale ich status taksonomiczny jest nadal przedmiotem dyskusji.
Samice i młode słonie żyją w stadzie pod przewodnictwem dorosłej samicy, z którą każdy z członków rodziny jest spokrewniony.Młode samce przeganiane są ze stada, kiedy tylko osiągną dojrzałość płciową. Zbierają się później, aby prowadzić życie w grupie kawalerów. Dorosłe samce żyją samotnie, dostęp do stada mają tylko przez krótki czas, kiedy samica znajduje się w okresie rui. Pokonując nawet olbrzymie odległości, stada nie oddalają się od wody. Słonie nie tylko piją chętnie, ale również uwielbiają się kąpać, najlepiej każdego wieczoru. Po kąpieli słonie obsypują swoją wilgotną skórę piaskiem. Powstała w ten sposób warstwa kurzu i błota pomaga im chronić się przed atakami gryzących owadów.
�, najlepiej każdego wieczoru. Po kąpieli słonie obsypują swoją wilgotną skórę piaskiem. Powstała w ten sposób warstwa kurzu i błota pomaga im chronić się przed atakami gryzących owadów.
Słonie afrykańskie również dobrze pływają i nie boją się pokonywać wpław nawet szerokich rzek czy jezior. Na początku lat 80. XX w. na terenie Parku Krajobrazowego Kariba na pograniczu Zambii i Zimbabwe zaobserwowano dwa słonie, które w dwa dni (z nocnym odpoczynkiem na jednej z wysp) pokonały zbiornik Kariba. Przepłynęły łącznie 35 km, spędzając w wodzie nie mniej niż 30 godzin.
Jeśli słonie stracą ze sobą kontakt wzrokowy w buszu, dają znać o sobie przy pomocy głębokich, chrapliwych odgłosów. Pochodzą one z nosa (trąby), gardła. Kiedy tylko słoń dostrzeże niebezpieczeństwo, informuje o tym swoich towarzyszy nagle milknąc.
Konflikty między pojedynczymi osobnikami rozstrzygane są na ogół w sposób pokojowy. Zwierzę stojące niżej w hierarchii stada ustępuje zazwyczaj stojącemu wyżej, kiedy tylko dostrzeże, że ten wykonuje niebezpieczne gesty, takie jak zwijanie trąby czy wzbijanie tumanów kurzu. W takich chwilach można też usłyszeć charakterystyczne dla słoni trąbienie.Gesty te wykonywane są także dla odstraszenia przeciwnika.
Słonie są wyłącznie roślinożerne. Pożerają różnego rodzaju trawy, liście, mniejsze gałęzie i konary oraz owoce. Nieliczne zęby, jakie posiadają słonie, wykorzystywane są do rozdrabniania pożywienia. Słonie najczęściej umierają śmiercią głodową w 70. roku życia z powodu straty wszystkich zębów. Uniemożliwia im to dalsze pobieranie pokarmu.
Dzienne zapotrzebowanie pokarmowe u większych osobników przekracza 200 kg. Zapotrzebowanie na wodę sięga 200 l w ciągu dnia. Dziennie słoń wydala ok. 80–90 kg kału.
Słonie osiągają dojrzałość płciową w wieku 14–15 lat. Zaloty polegają na wykonywaniu gestów wskazujących na rodzącą się więź pomiędzy samcem a samicą, podczas których zwierzęta pieszczą się trąbami. Z reguły po 22 miesiącach rodzi się jedno młode słoniątko. Mierzy ono ok. 85 cm i waży ok. 110 kg.
Słoniątko karmione jest przez matkę przez dwa lata, czasami dłużej. Po urodzeniu się następnego słoniątka, starsze z nich staje się pełnoprawnym członkiem rodzinnego stada. Samica rodzi młode zazwyczaj raz na cztery lata. Otoczona jest najczęściej dwoma lub trzema młodymi w różnym wieku.
Słoń afrykański to gatunek zagrożony wyginięciem. Zwierzęta są zagrożone w wyniku niszczenia środowiska i kłusownictwa. Zabijanie dla kości słoniowej, skór i mięsa, nierzadko dla sportu doprowadziło do spadku populacji słoni z kilku milionów do 700 tys. osobników w 1989. Obecnie słoń afrykański jest chroniony przepisami konwencji waszyngtońskiej (CITES). W październiku 1989 roku został wprowadzony zakaz wszelkiego handlu kością słoniową, złagodzony w czerwcu 1997.