Góra

Karpaty

1 gatunek

Karpaty – łańcuch górski w środkowej Europie, ciągnący się łukiem przez terytoria ośmiu krajów: Austrii, Czech, Polski, Słowacji, Węgier, Ukrainy, Rumunii i Serbii. Najwyższy szczyt Gerlach ma wysokość 2655 m n.p.m.

Geografia

Karpaty wchodzą w skład wielkiego systemu górskiego – łańcucha alpejsko-himalajskiego. Stanowią drugi co do powierzchni łańcuch górski Europy. Zajmują powierzchnię 190 tys. km², z tego w Polsce 19,6 tys. km² (6,3% powierzchni państwa). Stanowią centralną główną część Regionu Karpackiego, który poza nimi obejmuje również pas obniżeń związanych geologicznie z Karpatami – Podkarpacie, Równiny Południoworumuńskie i Kotlinę Panońską.

Od Alp oddzielone są w okolicach Bratysławy doliną Dunaju. Stąd ciągną się blisko 1300-kilometrowym łukiem, który odgina się w kierunku północno-wschodnim, otaczając Kotlinę Panońską i Wyżynę Transylwańską. Od Gór Wschodnioserbskich oddzielone są ponownie doliną Dunaju (w okolicach rumuńskiego miasta Orşova) – odcinek ten nosi nazwę Żelaznych Wrót. Brama Morawska w Czechach oddziela Karpaty od Sudetów. Szerokość łańcucha karpackiego wynosi od 100 do 250 km.

Karpaty nie stanowią jednego nieprzerwanego łańcucha górskiego, ale raczej składają się z wielu wyróżniających się pod względem geologicznym i orograficznym pasm górskich. Różnorodność krajobrazów jest porównywalna z Alpami. Jednocześnie góry te rzadko osiągają wysokości powyżej 2500 m n.p.m. i dlatego nie są obecnie zlodowacone, jak to ma miejsce w Alpach. Jedynie w Tatrach Wysokich zalegają płaty wieloletniego śniegu oraz trzy niewielkie śnieżniki: Miedziany Śnieżnik w Dolinie Dzikiej, Kapałkowe Śnieżniki w Dolinie Śnieżnej i Mięguszowiecki Śnieżnik w kotle skalnym Bańdzioch w linii spadku Mięguszowieckiej Przełęczy pod Chłopkiem. W plejstocenie było ponad 20 masywów górskich Karpat, w których występowały małe lodowce cyrkowe i dolinne. Karpackie lodowce rzadko przekraczały długość 10 km. Jednym z najsilniej zlodowaconych masywów Karpat były Tatry, które cechuje jedna z najlepiej wykształconych rzeźb polodowcowych.

Łańcuch Karpat zajmuje odpowiednio:

Inaczej wygląda stosunek powierzchni ogólnej Karpat, mianowicie:

Danych tych nie należy traktować jako jedynie słusznych, ponieważ dokładny przebieg granic Karpat może się różnić w zależności od źródła, szczególne kontrowersje budzi zagadnienie zaliczania do tego łańcucha obszaru Gór Wschodnioserbskich.

Fauna

Klimat

Klimat Karpat położonych na pograniczu Europy Zachodniej jest kształtowany przez wpływy Oceanu Atlantyckiego i Europy Wschodniej pozostającej pod przemożnym wpływem klimatu kontynentalnego. Średnia roczna temperatura powietrza z wielolecia (1951-2007) na Hali Gąsienicowej wynosi 2,5 °C.

Pokaż mniej

Karpaty – łańcuch górski w środkowej Europie, ciągnący się łukiem przez terytoria ośmiu krajów: Austrii, Czech, Polski, Słowacji, Węgier, Ukrainy, Rumunii i Serbii. Najwyższy szczyt Gerlach ma wysokość 2655 m n.p.m.

Geografia

Karpaty wchodzą w skład wielkiego systemu górskiego – łańcucha alpejsko-himalajskiego. Stanowią drugi co do powierzchni łańcuch górski Europy. Zajmują powierzchnię 190 tys. km², z tego w Polsce 19,6 tys. km² (6,3% powierzchni państwa). Stanowią centralną główną część Regionu Karpackiego, który poza nimi obejmuje również pas obniżeń związanych geologicznie z Karpatami – Podkarpacie, Równiny Południoworumuńskie i Kotlinę Panońską.

Od Alp oddzielone są w okolicach Bratysławy doliną Dunaju. Stąd ciągną się blisko 1300-kilometrowym łukiem, który odgina się w kierunku północno-wschodnim, otaczając Kotlinę Panońską i Wyżynę Transylwańską. Od Gór Wschodnioserbskich oddzielone są ponownie doliną Dunaju (w okolicach rumuńskiego miasta Orşova) – odcinek ten nosi nazwę Żelaznych Wrót. Brama Morawska w Czechach oddziela Karpaty od Sudetów. Szerokość łańcucha karpackiego wynosi od 100 do 250 km.

Karpaty nie stanowią jednego nieprzerwanego łańcucha górskiego, ale raczej składają się z wielu wyróżniających się pod względem geologicznym i orograficznym pasm górskich. Różnorodność krajobrazów jest porównywalna z Alpami. Jednocześnie góry te rzadko osiągają wysokości powyżej 2500 m n.p.m. i dlatego nie są obecnie zlodowacone, jak to ma miejsce w Alpach. Jedynie w Tatrach Wysokich zalegają płaty wieloletniego śniegu oraz trzy niewielkie śnieżniki: Miedziany Śnieżnik w Dolinie Dzikiej, Kapałkowe Śnieżniki w Dolinie Śnieżnej i Mięguszowiecki Śnieżnik w kotle skalnym Bańdzioch w linii spadku Mięguszowieckiej Przełęczy pod Chłopkiem. W plejstocenie było ponad 20 masywów górskich Karpat, w których występowały małe lodowce cyrkowe i dolinne. Karpackie lodowce rzadko przekraczały długość 10 km. Jednym z najsilniej zlodowaconych masywów Karpat były Tatry, które cechuje jedna z najlepiej wykształconych rzeźb polodowcowych.

Łańcuch Karpat zajmuje odpowiednio:

Inaczej wygląda stosunek powierzchni ogólnej Karpat, mianowicie:

Danych tych nie należy traktować jako jedynie słusznych, ponieważ dokładny przebieg granic Karpat może się różnić w zależności od źródła, szczególne kontrowersje budzi zagadnienie zaliczania do tego łańcucha obszaru Gór Wschodnioserbskich.

Fauna

Klimat

Klimat Karpat położonych na pograniczu Europy Zachodniej jest kształtowany przez wpływy Oceanu Atlantyckiego i Europy Wschodniej pozostającej pod przemożnym wpływem klimatu kontynentalnego. Średnia roczna temperatura powietrza z wielolecia (1951-2007) na Hali Gąsienicowej wynosi 2,5 °C.

Pokaż mniej