Jamajka
739 gatunek
Jamajka – wyspa i państwo na Morzu Karaibskim w archipelagu Wielkich Antyli, położone na południe od Kuby i na zachód od Haiti.
Geografia
Jamajka leży na Morzu Karaibskim na południe od Kuby. Wyspa o powierzchni 10 991 km² jest trzecią pod względem wielkości wyspą na Karaibach (po Kubie i Haiti). Rozciąga się 235 km od cypla Morant Point na wschodzie po Negril na zachodzie, a w najszerszym miejscu ma 82 km.
Ponad połowa wyspy wznosi się ponad 300 m n.p.m. Najwyższym szczytem jest Blue Mountain Peak (2256 m n.p.m.).
Geolodzy są zdania, że Jamajka i sąsiadujące z nią wyspy na Morzu Karaibskim powstały miliony lat temu wskutek wypiętrzenia dawnych terenów wulkanicznych. Niższe tereny wokół wierzchołków wyłoniły się ok. 30 mln lat temu. Dwie trzecie wyspy nadal pokrywa czapa białego wapienia, będącego pozostałością szkieletów morskich organizmów. Proces kształtowania się tego obszaru osiągnął punkt kulminacyjny ok. 20 mln lat temu wraz z powstaniem wyspy. Cockpit Country oraz niezliczone jaskinie zdradzają oceaniczne pochodzenie wyspy. Zaliczają się do nich Twin Sisters na wybrzeżu Hellshire niedaleko Kingston oraz szereg pieczar w rejonie Cockpit, zwanych Windsor Cave, które ciągną się przez niemal 3 km.
Kiedy na wyspę przybyli Europejczycy, jedynymi miejscowymi owocami były: gwajawa, ananas, jabłko cukrowe i caimito. Większość obecnie uprawianych tu roślin została sprowadzona przez ludzi. Europejczycy dali początek plantacjom trzciny cukrowej, bananów i owoców cytrusowych. W XVII w. kupcy hiszpańscy przywieźli z Malezji orzechy kokosowe. Stanowiący podstawę jamajskiego śniadania owoc ackee został sprowadzony na statkach niewolniczych z Afryki Zachodniej w 1778 r. Drzewo pimentowe, z którego pozyskuje się ziele angielskie, jest rośliną miejscową, podobnie jak mahoe – narodowe drzewo jamajskie. Narodowym kwiatem jest kwitnący na fioletowo gwajakowiec. Na wyspie zidentyfikowano blisko 3 tys. odmian roślin kwitnących. Wyłącznie na Jamajce występuje ok. 800 z nich, w tym 550 gatunków paproci, 200 storczykowatych oraz 60 bromeliowatych, zwanych tu dziką sosną. Całą wyspę bujnie porasta przywieziony z Chin bambus.
Na Jamajce mieszkają szczury oraz polujące na nie mangusty, sprowadzone przez XIX-wiecznych plantatorów. Charakterystycznym gryzoniem jest rzadko występująca nocohutia jamajska. Najliczniej występującymi ssakami są nietoperze. Spokojne wody na południowym i wschodnim wybrzeżu zamieszkuje natomiast ogromny i łagodny manat, który stał się inspiracją legend o syrenach. Zmniejsza się liczba krokodyli. Wszechobecny gekon kontroluje populację insektów. Na wzgórzach Hellshire nadal żyje ok. 100 wielkich jamajskich legwanów, które przez długi czas uważano za wymarłe. Na wyspie występują nieliczne pająki. Spotkać tu można ponad 200 gatunków ptaków, w tym 25 endemicznych. Narodowy ptak, doctor bird (koliber czarnogłowy), występuje wyłącznie na Jamajce i buszuje po wyspowych ogrodach kwiatowych. W lasach żyją jaskrawożółte, pomarańczowe i zielone papugi. Urubu (sępniki) różowogłowe przetrząsają śmietniki i żywią się padliną.
Jamajka ma klimat równikowy wilgotny – pory roku nie występują, a roczna średnia temperatura wynosi ok. 27 °C na wybrzeżu, spadając do 20 i nieco poniżej w wyższych partiach gór. Na szczytach Gór Błękitnych z rzadka mogą występować warunki „polarne” z temperaturą poniżej 10 °C.
Ponad 2,7 mln mieszkańców wyspy to ludzie pochodzenia: afrykańskiego, arabskiego, indiańskiego, europejskiego, która dała początek narodowemu mottu: „Z wielu narodów – jeden” (ang. Out of Many One People).
Jamajka – wyspa i państwo na Morzu Karaibskim w archipelagu Wielkich Antyli, położone na południe od Kuby i na zachód od Haiti.
Geografia
Jamajka leży na Morzu Karaibskim na południe od Kuby. Wyspa o powierzchni 10 991 km² jest trzecią pod względem wielkości wyspą na Karaibach (po Kubie i Haiti). Rozciąga się 235 km od cypla Morant Point na wschodzie po Negril na zachodzie, a w najszerszym miejscu ma 82 km.
Ponad połowa wyspy wznosi się ponad 300 m n.p.m. Najwyższym szczytem jest Blue Mountain Peak (2256 m n.p.m.).
Geolodzy są zdania, że Jamajka i sąsiadujące z nią wyspy na Morzu Karaibskim powstały miliony lat temu wskutek wypiętrzenia dawnych terenów wulkanicznych. Niższe tereny wokół wierzchołków wyłoniły się ok. 30 mln lat temu. Dwie trzecie wyspy nadal pokrywa czapa białego wapienia, będącego pozostałością szkieletów morskich organizmów. Proces kształtowania się tego obszaru osiągnął punkt kulminacyjny ok. 20 mln lat temu wraz z powstaniem wyspy. Cockpit Country oraz niezliczone jaskinie zdradzają oceaniczne pochodzenie wyspy. Zaliczają się do nich Twin Sisters na wybrzeżu Hellshire niedaleko Kingston oraz szereg pieczar w rejonie Cockpit, zwanych Windsor Cave, które ciągną się przez niemal 3 km.
Kiedy na wyspę przybyli Europejczycy, jedynymi miejscowymi owocami były: gwajawa, ananas, jabłko cukrowe i caimito. Większość obecnie uprawianych tu roślin została sprowadzona przez ludzi. Europejczycy dali początek plantacjom trzciny cukrowej, bananów i owoców cytrusowych. W XVII w. kupcy hiszpańscy przywieźli z Malezji orzechy kokosowe. Stanowiący podstawę jamajskiego śniadania owoc ackee został sprowadzony na statkach niewolniczych z Afryki Zachodniej w 1778 r. Drzewo pimentowe, z którego pozyskuje się ziele angielskie, jest rośliną miejscową, podobnie jak mahoe – narodowe drzewo jamajskie. Narodowym kwiatem jest kwitnący na fioletowo gwajakowiec. Na wyspie zidentyfikowano blisko 3 tys. odmian roślin kwitnących. Wyłącznie na Jamajce występuje ok. 800 z nich, w tym 550 gatunków paproci, 200 storczykowatych oraz 60 bromeliowatych, zwanych tu dziką sosną. Całą wyspę bujnie porasta przywieziony z Chin bambus.
Na Jamajce mieszkają szczury oraz polujące na nie mangusty, sprowadzone przez XIX-wiecznych plantatorów. Charakterystycznym gryzoniem jest rzadko występująca nocohutia jamajska. Najliczniej występującymi ssakami są nietoperze. Spokojne wody na południowym i wschodnim wybrzeżu zamieszkuje natomiast ogromny i łagodny manat, który stał się inspiracją legend o syrenach. Zmniejsza się liczba krokodyli. Wszechobecny gekon kontroluje populację insektów. Na wzgórzach Hellshire nadal żyje ok. 100 wielkich jamajskich legwanów, które przez długi czas uważano za wymarłe. Na wyspie występują nieliczne pająki. Spotkać tu można ponad 200 gatunków ptaków, w tym 25 endemicznych. Narodowy ptak, doctor bird (koliber czarnogłowy), występuje wyłącznie na Jamajce i buszuje po wyspowych ogrodach kwiatowych. W lasach żyją jaskrawożółte, pomarańczowe i zielone papugi. Urubu (sępniki) różowogłowe przetrząsają śmietniki i żywią się padliną.
Jamajka ma klimat równikowy wilgotny – pory roku nie występują, a roczna średnia temperatura wynosi ok. 27 °C na wybrzeżu, spadając do 20 i nieco poniżej w wyższych partiach gór. Na szczytach Gór Błękitnych z rzadka mogą występować warunki „polarne” z temperaturą poniżej 10 °C.
Ponad 2,7 mln mieszkańców wyspy to ludzie pochodzenia: afrykańskiego, arabskiego, indiańskiego, europejskiego, która dała początek narodowemu mottu: „Z wielu narodów – jeden” (ang. Out of Many One People).
