Tilapia nilowa (Oreochromis niloticus) – gatunek słodkowodnej ryby z rodziny pielęgnicowatych (Cichlidae) opisany naukowo przez Linneusza pod nazwą Perca nilotica. Jej podgatunek nominatywny opisywany był pod różnymi nazwami, m.in. Tilapia nilotica. Bywa nazywana rybą św. Piotra.
Ciało krępe, wysokie. Duża głowa z szerokim otworem gębowym. Płetwa grzbietowa długa, ciemno obrzeżona.
Odżywiają się planktonem roślinnym i drobnymi bezkręgowcami, czasem detrytusem. Dojrzałość płciową osiągają w wieku 5–6 miesięcy. Samiec wyznacza rewir na czas tarła. Tilapia nilowa jest pyszczakiem. Ikra składana jest do wykopanego dołka, a po zapłodnieniu pobierana przez samicę do pyska i tam inkubowana. Tilapia nilowa żyje do 5 lat i może osiągać długość 60 cm (samice do 45 cm) przy masie ciała do 5 kg.
Wschodnia Afryka – dorzecze Nilu – oraz Izrael. Zasiedlają różne typy zbiorników z wodą słodką. Gatunek introdukowany w wielu krajach. W Polsce od 1990.
Hodowlę tilapii nilowej prowadzono prawdopodobnie już w starożytnym Egipcie. Począwszy od lat 40. XX w. akwakultury w kolejnych krajach interesowały się sprowadzeniem tego gatunku. Tilapię introdukowano w Japonii, Tajlandii, Filipinach, Brazylii i Chinach, na które obecnie przypada ponad połowa światowej produkcji. W Polsce hodowlę rozpoczął Zakład Ichtiobiologii i Gospodarki Rybackiej PAN w Gołyszu w 1990.
