Pytony
42 gatunek
Pytony (Pythonidae) – rodzina węży z kladu Alethinophidia. Tradycyjnie klasyfikowane jako podrodzina dusicieli; z analiz filogenetycznych wykorzystujących dane molekularne nie wynika jednak jednoznacznie, że podrodziny Boinae i Erycinae są bliżej spokrewnione z pytonami niż z wężami z kladu Caenophidia (m.in. połozowatymi, zdradnicowatymi i żmijowatymi). Analiza filogenetyczna przeprowadzona przez Pyrona, Burbrinka i Wiensa (2013) wykazała, że dusiciele i pytony są bliżej spokrewnione ze sobą nawzajem niż z Caenophidia; jednocześnie jednak z analizy tej wynika, że pytony i dusiciele nie tworzą kladu, do którego nie należałyby także tarczogonowate, tęczowcowate, rodziny Anomochilidae i Cylindrophiidae oraz rodzina/podrodzina Loxocemidae/Loxoceminae. Tym samym istnieje ryzyko, że włączenie pytonów do rodziny dusicieli uczyniłoby tę rodzinę parafiletyczną; stąd też obecnie pytony częściej są klasyfikowane jako odrębna rodzina. Analizy filogenetyczne sugerują szczególnie bliskie pokrewieństwo pytonów z rodzinami tęczowcowatych i Loxocemidae.
Pytony (z wyjątkiem gatunków z rodzaju Aspidites) mają receptory wrażliwe na podczerwień w rowkach na górnej wardze pod nozdrzami, które pozwalają im wykrywać promieniowanie cieplne; to pomaga im zlokalizować pobliską zdobycz, zwłaszcza ciepłokrwiste ssaki. Tradycyjnie uznawane za niejadowite; badania Frya i współpracowników (2005) wykazały, że wszystkie węże, w tym pytony, pochodzą od przodka zdolnego do wytwarzania jadu. Późniejsze badania Frya i współpracowników (2013) dowiodły też, że pytony wytwarzają niewielkie ilości toksyn obecnych także w jadzie węży z kladu Caenophidia. W odróżnieniu od dusicieli pytony są jajorodne.
Przedstawiciele rodziny żyją w Afryce, Azji i Australii. Znanych jest do 41 gatunków (różni autorzy wymieniają różną liczbę odrębnych gatunków, patrz uwagi w przypisach) należących do – w zależności od przyjmowanej klasyfikacji – 8 lub 9 rodzajów:
- rodzaj: Antaresia
- Antaresia childreni
- Antaresia maculosa – pyton plamisty dł. 70–130 cm, max 165 cm
- Antaresia perthensis – pyton malutki dł. 40–50 cm, max 61 cm
- Antaresia stimsoni
- rodzaj: Apodora
- Apodora papuana
- rodzaj: Aspidites
- Aspidites melanocephalus – pyton czarnogłowy dł. 175–250 cm, max 302 cm
- Aspidites ramsayi – pyton żółtogłowy, Woma dł. 150–185 cm, max 270 cm
- rodzaj: Bothrochilus
- Bothrochilus boa – pyton obrączkowy, nardoana dł. 130–165 cm
- rodzaj: Leiopython
- Leiopython albertisii
- Leiopython biakensis
- Leiopython fredparkeri
- Leiopython huonensis
- Leiopython meridionalis
- Leiopython montanus
- rodzaj: Liasis
- Liasis fuscus
- Liasis mackloti
- Liasis olivaceus
- rodzaj: Morelia
- ? Morelia amethistina
- ? Morelia boeleni – pyton czarny dł. 245–305 cm
- Morelia bredli – pyton Bredla
- Morelia carinata
- ? Morelia clastolepis – pyton molukański
- ? Morelia kinghorni – pyton Kinghorna dł. 440–560 cm
- Morelia macburniei – pyton Macburna
- Morelia mippughae – pyton z Flinders
- ? Morelia nauta – pyton tanimbarski
- ? Morelia oenpelliensis
- Morelia spilota – pyton dywanowy, pyton rombowy dł. 125–290 cm, max 430 cm
- ? Morelia tracyae – pyton Tracy dł. 280–340 cm
- Morelia viridis – pyton zielony dł. 120–190 cm, max 250 cm
- rodzaj: Python – pyton
- Python anchietae – pyton angolski
- Python curtus – pyton krotkoogonowy dł. 150–230 cm, max 310 cm
- Python kyaiktiyo
- Python molurus – pyton tygrysi dł. 320–620 cm, max 823 cm
- Python regius – pyton królewski
- ? Python reticulatus – pyton siatkowany dł. 400–770 cm, max 10 m
- Python sebae – pyton skalny dł. 300–590 cm, max 760 cm
- ? Python timoriensis – pyton timorski
- Python breitensteini – pyton borneański
- Python brongersmai – pyton krwisty
- Python natalensis – pyton południowoafrykański
Według The Reptile Database, obecnie (2019) rodzina liczy około 40 gatunków zgrupowanych w 8 rodzajach:
Pytony (Pythonidae) – rodzina węży z kladu Alethinophidia. Tradycyjnie klasyfikowane jako podrodzina dusicieli; z analiz filogenetycznych wykorzystujących dane molekularne nie wynika jednak jednoznacznie, że podrodziny Boinae i Erycinae są bliżej spokrewnione z pytonami niż z wężami z kladu Caenophidia (m.in. połozowatymi, zdradnicowatymi i żmijowatymi). Analiza filogenetyczna przeprowadzona przez Pyrona, Burbrinka i Wiensa (2013) wykazała, że dusiciele i pytony są bliżej spokrewnione ze sobą nawzajem niż z Caenophidia; jednocześnie jednak z analizy tej wynika, że pytony i dusiciele nie tworzą kladu, do którego nie należałyby także tarczogonowate, tęczowcowate, rodziny Anomochilidae i Cylindrophiidae oraz rodzina/podrodzina Loxocemidae/Loxoceminae. Tym samym istnieje ryzyko, że włączenie pytonów do rodziny dusicieli uczyniłoby tę rodzinę parafiletyczną; stąd też obecnie pytony częściej są klasyfikowane jako odrębna rodzina. Analizy filogenetyczne sugerują szczególnie bliskie pokrewieństwo pytonów z rodzinami tęczowcowatych i Loxocemidae.
Pytony (z wyjątkiem gatunków z rodzaju Aspidites) mają receptory wrażliwe na podczerwień w rowkach na górnej wardze pod nozdrzami, które pozwalają im wykrywać promieniowanie cieplne; to pomaga im zlokalizować pobliską zdobycz, zwłaszcza ciepłokrwiste ssaki. Tradycyjnie uznawane za niejadowite; badania Frya i współpracowników (2005) wykazały, że wszystkie węże, w tym pytony, pochodzą od przodka zdolnego do wytwarzania jadu. Późniejsze badania Frya i współpracowników (2013) dowiodły też, że pytony wytwarzają niewielkie ilości toksyn obecnych także w jadzie węży z kladu Caenophidia. W odróżnieniu od dusicieli pytony są jajorodne.
Przedstawiciele rodziny żyją w Afryce, Azji i Australii. Znanych jest do 41 gatunków (różni autorzy wymieniają różną liczbę odrębnych gatunków, patrz uwagi w przypisach) należących do – w zależności od przyjmowanej klasyfikacji – 8 lub 9 rodzajów:
- rodzaj: Antaresia
- Antaresia childreni
- Antaresia maculosa – pyton plamisty dł. 70–130 cm, max 165 cm
- Antaresia perthensis – pyton malutki dł. 40–50 cm, max 61 cm
- Antaresia stimsoni
- rodzaj: Apodora
- Apodora papuana
- rodzaj: Aspidites
- Aspidites melanocephalus – pyton czarnogłowy dł. 175–250 cm, max 302 cm
- Aspidites ramsayi – pyton żółtogłowy, Woma dł. 150–185 cm, max 270 cm
- rodzaj: Bothrochilus
- Bothrochilus boa – pyton obrączkowy, nardoana dł. 130–165 cm
- rodzaj: Leiopython
- Leiopython albertisii
- Leiopython biakensis
- Leiopython fredparkeri
- Leiopython huonensis
- Leiopython meridionalis
- Leiopython montanus
- rodzaj: Liasis
- Liasis fuscus
- Liasis mackloti
- Liasis olivaceus
- rodzaj: Morelia
- ? Morelia amethistina
- ? Morelia boeleni – pyton czarny dł. 245–305 cm
- Morelia bredli – pyton Bredla
- Morelia carinata
- ? Morelia clastolepis – pyton molukański
- ? Morelia kinghorni – pyton Kinghorna dł. 440–560 cm
- Morelia macburniei – pyton Macburna
- Morelia mippughae – pyton z Flinders
- ? Morelia nauta – pyton tanimbarski
- ? Morelia oenpelliensis
- Morelia spilota – pyton dywanowy, pyton rombowy dł. 125–290 cm, max 430 cm
- ? Morelia tracyae – pyton Tracy dł. 280–340 cm
- Morelia viridis – pyton zielony dł. 120–190 cm, max 250 cm
- rodzaj: Python – pyton
- Python anchietae – pyton angolski
- Python curtus – pyton krotkoogonowy dł. 150–230 cm, max 310 cm
- Python kyaiktiyo
- Python molurus – pyton tygrysi dł. 320–620 cm, max 823 cm
- Python regius – pyton królewski
- ? Python reticulatus – pyton siatkowany dł. 400–770 cm, max 10 m
- Python sebae – pyton skalny dł. 300–590 cm, max 760 cm
- ? Python timoriensis – pyton timorski
- Python breitensteini – pyton borneański
- Python brongersmai – pyton krwisty
- Python natalensis – pyton południowoafrykański
Według The Reptile Database, obecnie (2019) rodzina liczy około 40 gatunków zgrupowanych w 8 rodzajach: