Hełmiatka
Hełmiatka zwyczajna, hełmiatka, kaczka hełmiasta (Netta rufina) – gatunek średniej wielkości ptaka wodnego z rodziny kaczkowatych (Anatidae). Nie wyróżnia się podgatunków. Nie jest zagrożony wyginięciem.
Hełmiatka zamieszkuje południową część krainy palearktycznej od Półwyspu Iberyjskiego po Azję Środkową. Przeważnie wędrowna. Zimuje w basenie Morza Śródziemnego i południowej Azji, dokąd odlatuje od września do listopada. Od końca XIX wieku kolonizuje Europę. W jej południowej części jest gatunkiem osiadłym.
W Polsce skrajnie nielicznie gniazduje, głównie na Śląsku (na stawach rybnych w dolinie górnej Odry – zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Wielikąt”, rezerwat przyrody Łężczok), Mazurach (rezerwat przyrody Jezioro Łuknajno) i Małopolsce (stawy rybne w dolinie górnej Wisły), w pozostałych rejonach kraju skrajnie rzadka. Jej pierwszy lęg w Polsce odnotowano w 1968 roku na jeziorze Łuknajno. W latach 2013–2018 liczebność populacji lęgowej na terenie kraju oceniano na 15–48 par. Liczebność ta podlega fluktuacjom, lecz wykazuje niewielki trend wzrostowy. Bardzo nielicznie przelotna, zimuje wyjątkowo.
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody hełmiatka nieprzerwanie od 1988 roku klasyfikowana jest jako gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern). Liczebność światowej populacji, według szacunków organizacji Wetlands International z 2015 roku, mieści się w przedziale 420–600 tysięcy osobników. Globalny trend liczebności populacji nie jest znany.
W Polsce hełmiatka jest objęta ochroną gatunkową ścisłą. Na Czerwonej liście ptaków Polski została sklasyfikowana jako gatunek narażony (VU). Jest coraz liczniejsza, w czym pomaga ochrona miejsc lęgowych.
