Lirogon wspaniały (Menura novaehollandiae) – gatunek ptaka z rodziny lirogonów (Menuridae). Jest jednym z największych przedstawicieli rzędu wróblowych. Jeden z dwóch gatunków lirogonów. Wyglądem i zachowaniem przypomina ptaki grzebiące, zwłaszcza bażanty. Słabo lata, za to świetnie biega. Występuje we wschodniej Australii, zamieszkując górzyste lasy tego regionu. Spotykany także na Tasmanii, gdzie został introdukowany w latach 30. XX wieku. Znany jest ze swoich zdolności naśladowania praktycznie każdego zasłyszanego odgłosu. Jeden osobnik może nauczyć się śpiewu innych, nawet 20 różnych gatunków ptaków, a także wielu odgłosów mechanicznych od sygnału alarmu samochodowego po dźwięk piły łańcuchowej.
Lą
LądoweJajorodność – najbardziej rozpowszechniona forma rozrodu płciowego zwierząt, polegająca na rozwoju zarodkowym w jaju wydalonym z organizmu matk...
Terytorium – obszar zajmowany wyłącznie przez jedno zwierzę lub grupę zwierząt. Własne terytorium zwiększa szanse przeżycia osobnika, gdyż z...
Lot ślizgowy – rodzaj lotu, w którym poruszający się obiekt nie jest w jego trakcie napędzany.Pojęcie stosowane jest do: samolotów oraz inny...
Ni
Nie migrująceS
zacznij od...Upierzenie obydwu płci jest szarobrązowe. Cechą charakterystyczną ptaka jest długi, ozdobny ogon występujący u samców. Składa się on z 16 przekształconych sterówek: dwie zewnętrzne, pręgowane wygięte są w kształcie liry (stąd nazwa gatunkowa), 12 wewnętrznych nie posiada zwartych chorągiewek tylko srebrzyste promienie, natomiast dwie środkowe tworzą dwa długie taśmy. Ogon samicy posiada tylko 12 pozbawionych ozdób sterówek. Ważną cechą lirogona są również silne i dość długie nogi oraz pazury, dzięki którym wygrzebuje pożywienie z leśnej ściółki. Skrzydła są krótkie i zaokrąglone.
Górzyste lasy eukaliptusowe, podzwrotnikowe i strefy umiarkowanej.
Dzienny i naziemny tryb życia. Noce spędza na gałęzi drzew, na które wspina się, skacząc z gałęzi na gałąź.
Żywi się bezkręgowcami, które wygrzebuje z ziemi.
Lęgi odbywają się tylko raz w roku między majem a lipcem. Samiec wybiera terytorium ok. 1 km², gdzie nie toleruje konkurentów i odbywa w przygotowanych miejscach popisowe toki. Podczas zalotów samiec tańczy na kopcu, zbudowanym przez niego ze ściółki. Wydaje przy tym głośne dźwięki przypominające odgłosy otoczenia (np. śpiew innych ptaków, ale też klakson lub szczekanie psa), rozkłada ogon nad grzbietem i potrząsając nim ukrywa się pod srebrzącymi się piórami. Po tokach samica samotnie buduje duże gniazdo w kształcie kuli na ziemi lub w rozwidleniu konarów tuż nad nią. Wyścieła je własnym puchem, sierścią, trawą i włóknami i składa w nim jedno brunatnej barwy jajo. Pisklę wykluwa się po 40 dniach ślepe, nagie i niedołężne. Dopiero po kolejnych 47 dniach opuszcza gniazdo. Młode po wypierzeniu się pozostają przy matce nawet do 8 miesięcy. Samce uzyskują pełne, ozdobne upierzenie po dwóch latach.
IUCN uznaje lirogona wspaniałego za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 (stan w 2020). Trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy.
