Rocky Mountains
0 soorten
De Rocky Mountains, kortweg de Rockies en ook wel het Rotsgebergte genoemd, vormen een groot hooggebergte in het westen van Noord-Amerika. De Rockies beslaan een gebied met een lengte van meer dan 3000 km vanaf New Mexico door de Verenigde Staten naar het uiterste noorden van Brits-Columbia in Canada. Het gebergte ligt tussen de Great Plains aan de oostkant en heeft een serie bassins en laagtes aan de westkant. Het vormt de Continental Divide, de waterscheiding tussen de rivieren die enerzijds in de Atlantische Oceaan en de Noordelijke IJszee en anderzijds in de Grote Oceaan uitmonden. De hoogste top is die van Mount Elbert in Colorado op 4401 meter boven zeeniveau.
De Rocky Mountains maken deel uit van wat men de Noord-Amerikaanse Cordillera noemt, een bergachtig gebied ten westen van de Great Plains dat zich uitstrekt van Alaska tot in het zuiden van Mexico. De Rockies vormen de meest oostelijke bergketen aangezien de andere zoals de Sierra Nevada, de Cascade Range en de Pacific Coast Ranges allemaal westelijker liggen.
Het gebergte werd 80 tot 55 miljoen jaar geleden gevormd tijdens de Laramide-orogenese. Erosie door water en gletsjers heeft het gebied sindsdien omgevormd tot diepe valleien en steile bergtoppen. Op het einde van de laatste ijstijd vestigden de eerste mensen zich in de Rockies. Grote stukken van de bergketen zijn beschermd als nationale parken en bosgebieden. De Rocky Mountains zijn een populaire vakantiebestemming voor onder andere wandelaars, kampeerders, bergbeklimmers, vissers, jagers en skiërs.
Geografie
De Rocky Mountains worden over het algemeen gedefinieerd als zich uitstrekkend van de rivier de Liard in Brits-Columbia in het noorden tot de Rio Grande in New Mexico in het zuiden. Andere bergketens lopen ook nog door tot voorbij deze twee rivieren, waaronder de Selwyn Range in Yukon, het Brooksgebergte in Alaska en de westelijke Sierra Madre in Mexico. Deze bergketens maken echter geen deel uit van de Rockies, hoewel ze wel deel uitmaken van de Amerikaanse Cordillera. De definitie die de Verenigde Staten aanhoudt van de Rockies is echter inclusief Cabinet Mountains en de Salish Mountains van Idaho en Montana, maar exclusief hun tegenhangers ten noorden van de rivier de Kootenai, de Columbia Mountains, die worden beschouwd als een apart systeem in Canada dat ten westen ligt van de enorme Rocky Mountain Trench, die over de gehele lengte van British Columbia loopt van zijn begin in het midden van de vallei van rivier de Flathead in het westen van Montana tot aan de zuidelijke oever van de Liard.
De Rockies variëren in breedte van 110 tot 480 kilometer. De oostelijke rand van de Rockies stijgt enorm uit boven de Interior Plains van het midden van Noord-Amerika. Tot deze oostelijke rand behoren de Front Range van Colorado, de Wind River Range en Big Horn Mountains van Wyoming, de Absaroka Range en Beartooth Range en het Rocky Mountain Front van Montana, Dunnick's Peak (Colorado) en de Clark Range van Alberta.
De westelijke rand van de Amerikaanse Rockies bevat Ranges zoals de Wasatch Range in de buurt van Salt Lake City en de Bitterroot Range langs de grens tussen Idaho en Montana. Het Grote Bekken en het Columbia River Plateau scheiden deze subranges van verschillende ranges verder naar het westen, waarvan de meest prominente de Sierra Nevada, de Cascade Range en de Coast Mountains zijn. De Rocky Mountains bevatten de hoogste toppen in het midden van Noord-Amerika. De hoogste top is Mount Elbert in Colorado met een hoogte van 4401 m boven zeeniveau. Mount Robson in British Columbia met een hoogte van 3954 m is de hoogste top in de Canadese Rockies.
Ongeveer de helft van de lengte van de Rockies bevindt zich in de Verenigde Staten. De noordelijke helft ligt in Canada (Canadian Rockies). Het Amerikaanse deel van de Rockies is veel minder dan de Canadese helft een aaneengesloten gebergte. Met name de Southern Rocky Mountains vormen min of meer een losliggend geheel. De Southern Rocky Mountains worden van de Amerikaanse "Central Rocky Mountains" gescheiden door de open vlaktes van centraal Wyoming.
Hydrografie
De Continental Divide ligt in de Rocky Mountains en duidt de lijn aan waarop het water of naar de Atlantische of naar de Stille Oceaan stroomt. Triple Divide Peak (2440 m) in het Glacier National Park is zo genoemd omdat het water dat op deze berg valt niet alleen de Atlantische en Stille Oceaan instroomt, maar ook naar de Hudsonbaai. Verder naar het noorden, in Alberta, voeden de Athabasca en ander rivieren het stroomgebied van de Mackenzie, die uitkomt in de Beaufortzee, een binnenzee van de Noordelijke IJszee.
Ecologie en klimaat
Er is een breed scala van milieufactoren van toepassing in de Rocky Mountains. De Rockies liggen tussen de Liard River in British Columbia (op 59 ° Noorderbreedte) en de Rio Grande in New Mexico (op 35 ° Noorderbreedte). Prairie komt voor op of beneden de 550 m, terwijl de hoogste piek, de Mount Elbert, op 4400 m ligt. De hoeveelheid neerslag varieert van 250 mm per jaar in de zuidelijke dalen tot lokaal 1500 mm per op de noordelijke pieken. De gemiddelde temperatuur in januari kan variëren van −7 °C in Prince George in Brits-Columbia tot 6 °C in Trinidad in Colorado. Er is daarom ook geen eenvormig ecosysteem voor de gehele Rocky Mountains.
De Rocky Mountain verdeeld worden in een aantal biotische zones. Elke zone wordt gedefinieerd door het wel of niet kunnen voorkomen van bomen en de aanwezigheid van een of meer indicatorsoorten. Twee zones waar geen bomen kunnen voorkomen zijn de "Plains" en de alpiene toendra. De Great Plains ligt ten oosten van de Rocky Mountains en wordt gekenmerkt door prairiegrassen (beneden de 550 m). Alpiene toendra komt voor in gebieden boven de boomgrens, die voor de Rocky Mountains varieert van 3700 meter in New Mexico tot 760 meter in het noorden van de Rocky Mountains bij de Yukon.
De USGS definieert tien beboste zones in de Rocky Mountains. De zones in de meer zuidelijke, warmere of drogere gebieden worden gekenmerkt door de aanwezigheid van pinyondennen, jeneverbessen, Pinus ponderosa of gemengde bossen van eik en den. In de meer noordelijke, koudere, of natter gebieden zijn zones die door Pseudotsuga-soorten (zoals de Douglasspar), Cascade Rangesoorten (zoals de westelijke hemlockspar), draaiden, Amerikaanse ratelpopulier of gemengde bossen van zilversparren met sparren. Bij de boomgrens kunnen zones voorkomen die bestaan uit witte den of gemengde bossen van witte den en sparren die struikachtig krummholz gevormd zijn. Daarnaast kunnen rivieren en canyons een unieke boszone vormen in de meer droge delen van de bergketen.
De Rocky Mountains zijn een belangrijke leefgebied voor een groot aantal wilde dieren, zoals de wapiti, eland, muildierhert, witstaarthert, gaffelbok, sneeuwgeit, dikhoornschaap, Amerikaanse zwarte beer, grizzlybeer, coyote, lynxen en veelvraat. De grootste kuddes elanden in Noord-Amerika komen voor in de bossen op de lagere hellingen van Alberta-British Columbia.
Door het ontbreken van informatie is de status van de meeste soorten onzeker in de Rocky Mountains. Europees-Amerikaanse bewoning van de bergen heeft een negatief effect op de inheemse soorten. Voorbeelden van enkele soorten die in aantal zijn afgenomen zijn onder meer Californische pad, Oncorhynchus clarki stomias (een forellenondersoort), witte steur, witstaartsneeuwhoen, trompetzwaan en dikhoornschaap. In het deel van de bergketen in de Verenigde Staten waren toppredatoren, zoals de grizzlyberen en de grijze wolven uitgeroeid in hun oorspronkelijke leefgebied. Door herintroductie en beschermende maatregelen is dit weer deels hersteld. Andere soorten die zich weer hebben hersteld zijn de Amerikaanse zeearend en de slechtvalk.
De Rocky Mountains, kortweg de Rockies en ook wel het Rotsgebergte genoemd, vormen een groot hooggebergte in het westen van Noord-Amerika. De Rockies beslaan een gebied met een lengte van meer dan 3000 km vanaf New Mexico door de Verenigde Staten naar het uiterste noorden van Brits-Columbia in Canada. Het gebergte ligt tussen de Great Plains aan de oostkant en heeft een serie bassins en laagtes aan de westkant. Het vormt de Continental Divide, de waterscheiding tussen de rivieren die enerzijds in de Atlantische Oceaan en de Noordelijke IJszee en anderzijds in de Grote Oceaan uitmonden. De hoogste top is die van Mount Elbert in Colorado op 4401 meter boven zeeniveau.
De Rocky Mountains maken deel uit van wat men de Noord-Amerikaanse Cordillera noemt, een bergachtig gebied ten westen van de Great Plains dat zich uitstrekt van Alaska tot in het zuiden van Mexico. De Rockies vormen de meest oostelijke bergketen aangezien de andere zoals de Sierra Nevada, de Cascade Range en de Pacific Coast Ranges allemaal westelijker liggen.
Het gebergte werd 80 tot 55 miljoen jaar geleden gevormd tijdens de Laramide-orogenese. Erosie door water en gletsjers heeft het gebied sindsdien omgevormd tot diepe valleien en steile bergtoppen. Op het einde van de laatste ijstijd vestigden de eerste mensen zich in de Rockies. Grote stukken van de bergketen zijn beschermd als nationale parken en bosgebieden. De Rocky Mountains zijn een populaire vakantiebestemming voor onder andere wandelaars, kampeerders, bergbeklimmers, vissers, jagers en skiërs.
Geografie
De Rocky Mountains worden over het algemeen gedefinieerd als zich uitstrekkend van de rivier de Liard in Brits-Columbia in het noorden tot de Rio Grande in New Mexico in het zuiden. Andere bergketens lopen ook nog door tot voorbij deze twee rivieren, waaronder de Selwyn Range in Yukon, het Brooksgebergte in Alaska en de westelijke Sierra Madre in Mexico. Deze bergketens maken echter geen deel uit van de Rockies, hoewel ze wel deel uitmaken van de Amerikaanse Cordillera. De definitie die de Verenigde Staten aanhoudt van de Rockies is echter inclusief Cabinet Mountains en de Salish Mountains van Idaho en Montana, maar exclusief hun tegenhangers ten noorden van de rivier de Kootenai, de Columbia Mountains, die worden beschouwd als een apart systeem in Canada dat ten westen ligt van de enorme Rocky Mountain Trench, die over de gehele lengte van British Columbia loopt van zijn begin in het midden van de vallei van rivier de Flathead in het westen van Montana tot aan de zuidelijke oever van de Liard.
De Rockies variëren in breedte van 110 tot 480 kilometer. De oostelijke rand van de Rockies stijgt enorm uit boven de Interior Plains van het midden van Noord-Amerika. Tot deze oostelijke rand behoren de Front Range van Colorado, de Wind River Range en Big Horn Mountains van Wyoming, de Absaroka Range en Beartooth Range en het Rocky Mountain Front van Montana, Dunnick's Peak (Colorado) en de Clark Range van Alberta.
De westelijke rand van de Amerikaanse Rockies bevat Ranges zoals de Wasatch Range in de buurt van Salt Lake City en de Bitterroot Range langs de grens tussen Idaho en Montana. Het Grote Bekken en het Columbia River Plateau scheiden deze subranges van verschillende ranges verder naar het westen, waarvan de meest prominente de Sierra Nevada, de Cascade Range en de Coast Mountains zijn. De Rocky Mountains bevatten de hoogste toppen in het midden van Noord-Amerika. De hoogste top is Mount Elbert in Colorado met een hoogte van 4401 m boven zeeniveau. Mount Robson in British Columbia met een hoogte van 3954 m is de hoogste top in de Canadese Rockies.
Ongeveer de helft van de lengte van de Rockies bevindt zich in de Verenigde Staten. De noordelijke helft ligt in Canada (Canadian Rockies). Het Amerikaanse deel van de Rockies is veel minder dan de Canadese helft een aaneengesloten gebergte. Met name de Southern Rocky Mountains vormen min of meer een losliggend geheel. De Southern Rocky Mountains worden van de Amerikaanse "Central Rocky Mountains" gescheiden door de open vlaktes van centraal Wyoming.
Hydrografie
De Continental Divide ligt in de Rocky Mountains en duidt de lijn aan waarop het water of naar de Atlantische of naar de Stille Oceaan stroomt. Triple Divide Peak (2440 m) in het Glacier National Park is zo genoemd omdat het water dat op deze berg valt niet alleen de Atlantische en Stille Oceaan instroomt, maar ook naar de Hudsonbaai. Verder naar het noorden, in Alberta, voeden de Athabasca en ander rivieren het stroomgebied van de Mackenzie, die uitkomt in de Beaufortzee, een binnenzee van de Noordelijke IJszee.
Ecologie en klimaat
Er is een breed scala van milieufactoren van toepassing in de Rocky Mountains. De Rockies liggen tussen de Liard River in British Columbia (op 59 ° Noorderbreedte) en de Rio Grande in New Mexico (op 35 ° Noorderbreedte). Prairie komt voor op of beneden de 550 m, terwijl de hoogste piek, de Mount Elbert, op 4400 m ligt. De hoeveelheid neerslag varieert van 250 mm per jaar in de zuidelijke dalen tot lokaal 1500 mm per op de noordelijke pieken. De gemiddelde temperatuur in januari kan variëren van −7 °C in Prince George in Brits-Columbia tot 6 °C in Trinidad in Colorado. Er is daarom ook geen eenvormig ecosysteem voor de gehele Rocky Mountains.
De Rocky Mountain verdeeld worden in een aantal biotische zones. Elke zone wordt gedefinieerd door het wel of niet kunnen voorkomen van bomen en de aanwezigheid van een of meer indicatorsoorten. Twee zones waar geen bomen kunnen voorkomen zijn de "Plains" en de alpiene toendra. De Great Plains ligt ten oosten van de Rocky Mountains en wordt gekenmerkt door prairiegrassen (beneden de 550 m). Alpiene toendra komt voor in gebieden boven de boomgrens, die voor de Rocky Mountains varieert van 3700 meter in New Mexico tot 760 meter in het noorden van de Rocky Mountains bij de Yukon.
De USGS definieert tien beboste zones in de Rocky Mountains. De zones in de meer zuidelijke, warmere of drogere gebieden worden gekenmerkt door de aanwezigheid van pinyondennen, jeneverbessen, Pinus ponderosa of gemengde bossen van eik en den. In de meer noordelijke, koudere, of natter gebieden zijn zones die door Pseudotsuga-soorten (zoals de Douglasspar), Cascade Rangesoorten (zoals de westelijke hemlockspar), draaiden, Amerikaanse ratelpopulier of gemengde bossen van zilversparren met sparren. Bij de boomgrens kunnen zones voorkomen die bestaan uit witte den of gemengde bossen van witte den en sparren die struikachtig krummholz gevormd zijn. Daarnaast kunnen rivieren en canyons een unieke boszone vormen in de meer droge delen van de bergketen.
De Rocky Mountains zijn een belangrijke leefgebied voor een groot aantal wilde dieren, zoals de wapiti, eland, muildierhert, witstaarthert, gaffelbok, sneeuwgeit, dikhoornschaap, Amerikaanse zwarte beer, grizzlybeer, coyote, lynxen en veelvraat. De grootste kuddes elanden in Noord-Amerika komen voor in de bossen op de lagere hellingen van Alberta-British Columbia.
Door het ontbreken van informatie is de status van de meeste soorten onzeker in de Rocky Mountains. Europees-Amerikaanse bewoning van de bergen heeft een negatief effect op de inheemse soorten. Voorbeelden van enkele soorten die in aantal zijn afgenomen zijn onder meer Californische pad, Oncorhynchus clarki stomias (een forellenondersoort), witte steur, witstaartsneeuwhoen, trompetzwaan en dikhoornschaap. In het deel van de bergketen in de Verenigde Staten waren toppredatoren, zoals de grizzlyberen en de grijze wolven uitgeroeid in hun oorspronkelijke leefgebied. Door herintroductie en beschermende maatregelen is dit weer deels hersteld. Andere soorten die zich weer hebben hersteld zijn de Amerikaanse zeearend en de slechtvalk.
