Mewa siwa, mewa pospolita (Larus canus) – gatunek dużego ptaka wodnego z rodziny mewowatych (Laridae), zamieszkujący Eurazję. W polskiej literaturze ornitologicznej najczęściej stosowaną nazwą jest „mewa pospolita”, jednak taki epitet gatunkowy jest mylący wobec rzeczywistej pozycji tego gatunku w polskiej faunie, zatem od niedawna Sekcja Ornitologiczna Polskiego Towarzystwa Zoologicznego propaguje nazwę „mewa siwa”.
Mewa siwa to ptak w większości wędrowny, choć są populacje częściowo koczownicze. Zamieszkuje Eurazję, głównie północną, w zależności od podgatunku:
Do 2. dekady XXI wieku za podgatunek mewy siwej uznawano także północnoamerykańską mewę alaskańską (L. brachyrhynchus). Podgatunek camtschatschensis niekiedy także klasyfikowany jest jako odrębny gatunek.
Brzegi mórz, dużych rzek i jezior śródlądowych na nizinach i w górach, na piaszczystych plażach, wydmach, przybrzeżnych wyspach, stojących zbiornikach wodnych, a także bagnach i mokradłach. Czasem w obrębie miast. Preferuje suche miejsca z dobrą widocznością. Unika zatem wysokiej i gęstej roślinności. W czasie zimy mogą koczować, a gdy jest ona surowa, przemieszczają się bardziej w głąb lądu, choć nie zostają tam na długo.
Pokarm zwierzęcy zróżnicowany i zależny od pory roku i zasobów, głównie bezkręgowce (m.in. pierścienice), śnięte ryby, małe płazy i gryzonie, a także jagody i nasiona, oraz detrytus. Pokarm roślinny stanowi jedynie uzupełnienie diety.
Na żerowanie z noclegowisk, ulokowanych nad wodą, odlatują rano. Kierują się wtedy na pola, łąki, wysypiska śmieci, do portów. Szukają pokarmu też na wybrzeżach i mulistych brzegach. Mogą pasożytować na innych ptakach, m.in. śmieszkach karmionych chlebem, ptakach żywiących się małżami i rybami, kulikach, które dzięki zagiętemu dziobowi wyłapują robaki, które są pożądaną, ale trudniej dostępną dla mew ofiarą. Zdarza jej się pochwycić i zjeść ptasie jaja i pisklęta mew i rybitw. Zjada też odpadki pozostawiane przez ludzi. Poszukiwać pokarmu może w locie patrolowym, przez brodzenie w wodzie, chwytanie zdobyczy z powierzchni wody i przez zanurzenie nisko głowy w wodę. Potrafi z powietrza skoczyć do wody i zanurkować na 1 metr głębokości, a także ścigać owady w locie.
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje mewę siwą za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku, stosuje jednak starsze ujęcie systematyczne z L. brachyrhynchus jako podgatunkiem. Całkowitą liczebność populacji (wraz z L. brachyrhynchus) w 2015 roku szacowano na około 2,5–3,7 miliona osobników. W tym samym roku organizacja BirdLife International szacowała liczebność populacji europejskiej na 640 000 – 1 080 000 par lęgowych. Globalny trend liczebności populacji nie jest znany, wiadomo jednak, że populacja europejska maleje.
W Polsce mewa siwa podlega ścisłej ochronie gatunkowej; wymaga ochrony czynnej. Na Czerwonej liście ptaków Polski sklasyfikowana została jako gatunek narażony (VU). Do lat 50. XX wieku mewa siwa gniazdowała w Polsce sporadycznie, później jej populacja znacząco wzrosła, osiągając w latach 80. i na początku lat 90. liczebność 3200–3500 par. W latach 2013–2018 liczebność populacji lęgowej szacowano już tylko na 600–1000 par. Pomiędzy 2007 a 2018 rokiem odnotowano gwałtowny spadek liczebności krajowej populacji lęgowej – o około 80%, jeden z najsilniejszych wśród wszystkich gatunków ptaków nadal występujących w Polsce. Wśród głównych przyczyn wymienia się drapieżnictwo ze strony norki amerykańskiej i lisa, śmiertelność wskutek pokąsania przez meszki, a także niszczenie lęgów przez gwałtowne wezbrania Wisły po intensywnych opadach na południu kraju. Liczebność populacji zimującej w Polsce w latach 2013–2018 oceniano na co najmniej 7–12 tysięcy osobników.
