Wstęgogłów (Pteridophora alberti) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny cudowronek (Paradisaeidae). Występuje w górskich lasach Nowej Gwinei w pasie wysokościowym 1400–2850 m n.p.m. Nie jest zagrożony wyginięciem.
Długość ciała wynosi około 22 cm u samca i 20 cm u samic, zaś masa ciała – 80–95 g u samców i 68–88 g u samic. Samice są nieznacznie mniejsze od samców; przeciętnie ich długość skrzydła i masa ciała są mniejsze odpowiednio o 9 i 11%. Różnica w przeciętnej długości ogona jest marginalna i wynosi 2%, jednak stosunek długości ogona do długości skrzydła jest już znacząco różny u samców i samic. Wymiary szczegółowe podane w milimetrach przedstawia poniższa tabela. Dotyczą osobników dorosłych ze wszystkich części zasięgu.
W upierzeniu występuje znaczny dymorfizm płciowy. U samca zwracają uwagę jasny, ochrowy obszar na piersi i brzuchu, widoczny w locie pomarańczowy pasek skrzydłowy oraz para ozdobnych piór osadzonych po bokach głowy, dokładnie w kępce wydłużonych pokryw usznych. Samiec może nimi poruszać we wszystkich kierunkach, podobnie do zakresu, w jakim to robią chrząszcze o długich czułkach. Pióra te sięgają daleko za tył ciała samca. Nie mają typowych chorągiewek, te tworzą błękitną powierzchnię podobną w dotyku do szkliwa lub plastiku i tylko w miejsce chorągiewek zewnętrznych. Ozdobne pióra dorastają do 50 cm długości, a na chorągiewce wyrasta mniej więcej 40–50 „ząbków” błękitnych z wierzchu i ciemnobrązowych od spodu.
Głowa, płaszcz i wierzch ciała są jedwabiście czarne z brązowozieloną opalizacją. Pióra płaszcza są wydłużone, układając się na kształt peleryny. Kuper, pokrywy nadogonowe oraz wierzch sterówek są czarne i matowe, z brązowym nalotem. Skrzydła z wierzchu mają podobną barwę, wyróżniają się jedynie cynamonowe nasady piór (o ile są widoczne) oraz cynamonowe krawędzie chorągiewek zewnętrznych lotek II rzędu i większości lotek I rzędu. Broda i gardło czarne, z dołu gardła występują drobne przypominające łuski pióra o krawędziach z opalizacją od zielononiebieskiej po fioletową. Spód ciała ma barwę żółtą, dość jaskrawą, bardziej kremową po bokach ciała i mniej jaskrawą w okolicach kloaki oraz na pokrywach podogonowych. Tęczówka ciemnobrązowa. Wnętrze dzioba turkusowe (morskie), dziób czarny. Nogi i stopy brązowoszare.
Samce i osobniki młodociane mają niewyróżniające się upierzenie. Dominują w nim różne odcienie szarości. Te w połączeniu z drobnymi, podobnymi do prążków paskami (inne źródło opisuje je za to jako wzór „w jodełkę”) na spodzie ciała oraz niewielkim dziobem nadają młodym i samicom wstęgogłowa wygląd raczej altannika lub fletówki niż cudowronki. Od samic innych cudowronek odróżnia je szare upierzenie zamiast brązowego, drobniejszy dziób i cieńsze paski. U samic altanników oraz płatkonosów nie występują prążki na spodzie ciała. Samice z zachodniej części zasięgu zwykle mają bardziej popielate gardła oraz szersze paski na piersi, jednak te czasem występują również u samic ze wschodu.
Wstęgogłowy występują w górach Nowej Gwinei. Według szacunków Birdlife International obszar ich występowania zajmuje blisko 219 tysięcy km².
Zachodnia granica obszaru występowania wstęgogłowów przechodzi przez Weyland Mountains, wschodnia – przez pasmo Kratke. Zamieszkują przede wszystkim regiony Western Ranges, Border Ranges i Eastern Ranges. Pierwszy obejmuje zachodnie pasma Gór Centralnych, przeważnie osiągające znaczne wysokości (znajdują się tu również najwyższe szczyty wyspy, a liczne przekraczają 4500 m n.p.m.). Border Ranges określa środkową część Gór Centralnych, jedynie nieznacznie niższą od Western Ranges. Eastern Ranges to przede wszystkim wyżynny obszar położony między wąwozami, przez które przepływa rzeka Strickland a pasmem Kratke. Z poszczególnych pasm zamieszkiwanych przez wstęgogłowy wymienić można Góry Śnieżne, Star Mountains, Hindenburg Wall, Góry Wiktora Emanuela, Schrader, Góry Bismarcka, Karius Range i Kubor Range. Prócz tego spotkać je można w okolicy Mount Hagen i Giluwe oraz na przełęczy Tari Gap.
Samce i samice cechuje odmienny tryb życia. Samce spędzają początek dnia na śpiewaniu w środkowej lub górnej części koron drzew; rzadziej śpiewają późnym porankiem, bardzo rzadko – po południu (wówczas są już bardziej skryte i nie zajmują tak wyeksponowanych gałęzi). Mogą zarówno znajdować się na widoku, jak i wśród mocno utrudniających obserwację splątanych epifitów lub liści. Okazjonalnie schodzą też niżej w krzewy, gdzie zachowują się ostrożniej i znacznie łatwiej je spłoszyć. Samice oraz osobniki w typie samicy (mogą być młodymi osobnikami dowolnej płci) mają szersze preferencje – pojawiają się zarówno dość nisko w krzewach, jak i w koronach drzew, jednak zwykle przebywają w środkowych warstwach lasu. Są obserwowane częściej od dorosłych samców, czego można się jednak spodziewać ze względu na przewagę liczbową wynikającą z uwzględnienia w tej grupie młodych ptaków.
Podczas żerowania wstęgogłowy, szczególnie samice i młode, mogą dołączać do wielogatunkowych stad. Składają się między innymi z solników Sericornis, paskowików szarogłowych (Ptiloprora perstriata), dziwoliczków zmiennych (Melipotes fumigatus), dziwooków modrolicych (Melidectes belfordi) i astrapii białosternych. Lindon et al. (2018) w nowatorski sposób badali między innymi złożoność sygnałów w komunikacji cudowronek, również podczas zalotów. Dla ułatwienia stworzyli barwne drzewo filogenetyczne ze skalą różnorodności sygnałów obok. U wstęgogłowa przeważa komunikacja oparta o specyficzne zachowania, nieco mniej ważna jest komunikacja optyczna (wzrokowa) – najmniej różnorodna jest ich komunikacja werbalna. Różnorodność sygnałów u wstęgogłowów jest największa nie tylko w kladzie Pteridophora+Parotia, ale i w całej rodzinie cudowronek. Nieco mniejsze ich bogactwo cechuje cudowronkę czerwoną (Paradisaea rubra), a później – błękitną (P. rudolphi).
Między wstęgogłowami a parkietnikami (Archboldia papuensis), należącymi do rodziny altanników, zachodzi dość osobliwa zależność. Chociaż zaoberwowano ją tylko w Tari Gap, prawdopodobnie dotyczy wszystkich terenów, gdzie obszary występowania tych dwóch gatunków nachodzą się. Parkietniki – jedynie samce o najlepszej pozycji, czyli mające największe altanki – zbierają ozdobne pióra wstęgogłowów. Po raz pierwszy opisano ten zwyczaj w 1990 na łamach Emu. Wówczas parkietniki były słabo zbadane, lecz poznano już budowę ich altanek. Przypominają one matę o powierzchni kilku metrów kwadratowych utworzoną z liści paproci ozdobionych kupkami skorup ślimaków, fragmentami grzybów, węgla drzewnego, wysięków drzew i pokryw chrząszczy. Z gałęzi zwisają na kształt kotar między innymi łodygi epifitycznych storczyków i inne materiały roślinne. Podczas prac w Tari Gap w latach 1986–1989 Clifford i Dawn Frith odnaleźli 20 używanych altanek parkietników. Z tego 6 miało w środkowej części „maty” od 1 do 6 (średnio 2,8) ozdobnych piór wstęgogłowa. Badacze przełożyli kilka piór na obrzeża „maty”, a po powrocie samce od razu przekładały je w środek. Wskazuje to na szczególne znaczenie miejsca umieszczenia piór wstęgogłowów w konstrukcji altanki.
Wstęgogłowy są głównie owocożerne, szczególnie lubią zielone owoce. Zjadają również stawonogi, prawdopodobnie w ilościach zależnych od miejsca występowania i pory roku, jednak te zależności nie zostały dobrze poznane. Dokładny skład pokarmu również nie został opisany. Wiadomo, że dość istotne są owoce Timonius belensis (marzanowate). Wstęgogłowy szukają pokarmu od krzewów po korony drzew. Przeszukują omszone gałęzie i splątane epifity, odwiedzają też kwiaty. Zwykle żerują samotnie, lecz w miejscach szczególnie zasobnych w pożywienie mogą łączyć się w grupy złożone z 3 lub 4 osobników. Jeśli na danym terenie prócz wstęgogłowów występują długoogony mniejsze (Epimachus meyeri), to często przeganiają wstęgogłowy od źródeł pożywienia. Astrapie białosterne (Astrapia mayeri) wydają się mniej chętnie konkurować z nimi o pokarm, chociaż odmienne preferencje środowiskowe i tak zazwyczaj oddzielają je od wstęgogłowów.
Toki wstęgogłowów obserwowano między wrześniem a kwietniem i majem. Prawdopodobnie mogą mieć miejsce w ciągu całego roku, a tym samym być może lęgi również odbywają się o dowolnej porze roku. W przypadku jednego odnalezionego gniazda (jednocześnie jedynego co najmniej do 2019) zniesienie przypadało być może na sam koniec grudnia, a 2 stycznia już z pewnością trwała inkubacja.
IUCN uznaje wstęgogłowa za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 (stan w 2022). BirdLife International uznaje trend liczebności populacji za prawdopodobnie spadkowy ze względu na presję ze strony myśliwych.
